Ένα από τα πιο γνωστά έθιμα των Άγιων Ημερών του Πάσχα δεν είναι άλλο από την πασχαλινή λαμπάδα. Ένα έθιμο που στο μυαλό όλων μας είναι αν μη τι άλλο, άρρηκτα συνδεδεμένο με ευχάριστες παιδικές αναμνήσεις.
Σαν παιδιά περιμέναμε πως και πως να μας φέρει ο νονός ή η νονά την λαμπάδα με το δωράκι που την συνόδευε.
Η πασχαλινή λαμπάδα μας έρχεται από τους πρώτους χριστιανικούς χρόνους. Από την εποχή που οι νεοφώτιστοι χριστιανοί βαφτίζονταν το Μεγάλο Σάββατο και την Κυριακή του Πάσχα.
Η λαμπάδα ουσιαστικά αποτελούσε σύμβολο του νέου φωτός του Χριστού, το οποίο επρόκειτο να φωτίσει την ψυχή του νεοφώτιστου.
Ένας άλλος συμβολισμός της Πασχαλινής λαμπάδας είναι ότι αναπαριστά το φως που έφερε στην ανθρωπότητα ο Χριστός, όταν «νίκησε» το θάνατο, και το σκοτάδι, μέσω της Ανάστασης του.
Το Άγιο φως, με το οποίο την ανάβουμε κατά την Ανάσταση συμβολίζει το φως της γνώσης και της αγάπης.
Το κερί είναι άλλο ένα προϊόν της μέλισσας, με πολλές ευεργετικές ιδιότητες. Παράγεται από τους κηρογόνους αδένες στην κοιλιά των θηλυκών των μελισσών και τους χρησιμεύει για να κατασκευάζουν τις κυψέλες τους.
Το μάσημα άσπρου και άγευστου φυσικού κεριού, θεωρείται ωφέλιμο για όσους έχουν ορθοδοντικές προσθήκες.
Έχει επουλωτικές και αντιφλεγμονώδεις ιδιότητες, γι’ αυτό είναι ιδανικό στο να καταπραΰνει τραυματισμούς ή ερεθισμούς του στόματος.
Το κερί περιέχεται σε φαρμακευτικά προϊόντα, όπως υπόθετα, αλοιφές για δερματοπάθειες και εγκαύματα, και σε πολλά καλλυντικά. Αξίζει να σημειωθεί, ότι οι ευεργετικές ιδιότητες του κεριού είναι σχεδόν ίδιες με αυτές της πρόπολης, αφού οι μέλισσες προσθέτουν μικροσκοπικές ποσότητες πρόπολης σε κάθε κελί της κηρήθρας.
(Χαρτερού Ε. 2010)
Το άναμμα του κεριού υπάρχει σε πολλές παραδόσεις ανά τον κόσμο. Σε όλους τους πολιτισμούς υπάρχει η αντίληψη οτι το κερί φέρνει φως στις επιθυμίες και τις ευχές μας. Ένα αναμμένο κερί πάντα θεωρείται σύμβολο ανανέωσης. Οι άνθρωποι πίστευαν ότι όλα τα προβλήματα και οι κακουχίες καίγονται στη φλόγα του.
Τα Κεριά μαζί με τις Κανδήλες και τις Λυχνίες αποτελούσαν για τους αρχαίους ναούς της Εκκλησίας τα μοναδικά μέσα φωτισμού. Οι χριστιανοί κατά την περίοδο των διωγμών συγκεντρώνονταν για τη λατρεία του Θεού συνήθως τη νύχτα ή κατέφευγαν την ημέρα στις υπόγειες σκοτεινές κατακόμβες. Ο Ευαγγελιστής Λουκάς στο βιβλίο του “Οι Πράξεις των Αποστόλων” (20/κ: 8) γράφοντας για τον μέχρι μεσονυκτίου λόγο του Αποστόλου Παύλου στην Τρωάδα δεν παραλείπει να περιγράψει και τον φωτισμό του χώρου: “ήσαν δε λαμπάδες ικαναί εν τω υπερώω ου ήμεν συνηγμένοι”. (Δηλαδή: Ήταν επίσης λαμπάδες αρκετές στο υπερώο όπου είμασταν συγκεντρωμένοι). Κατά το Βάπτισμά τους όλοι οι νεοφώτιστοι χριστιανοί άναβαν λαμπάδες, για να φανερώσουν τον θείο φωτισμό, που έλαβαν και τη μεγάλη τους χαρά. Τα Θεοφάνεια και η Ανάσταση του Κυρίου, λόγω των λαμπρών φωτισμών που συνόδευαν τις μαζικές βαπτίσεις των ημερών αυτών, ονομάσθηκαν Φώτα και Λαμπρή αντίστοιχα.
Τα κεριά ή οι λαμπάδες που ανάβουμε στη Βάπτιση συμβολίζουν το πνευματικό φως που
λαμβάνει ο νεοφώτιστος.
Το κερί κατά την εκκλησιαστική παράδοση πρέπει να είναι καθαρό, από κερί μέλισσας.
Επτά είναι οι σημασίες της χρήσης του κεριού (μελισσοκέρι):
- Το κερί, ως μίγμα καθαρότατο, προσφερόμενο και καιόμενο στην εκκλησία, εικονίζει την ψυχική καθαρότητα μας και την άμωμη προσφορά μας.
- Το κερί όταν χρησιμοποιείται ως σφράγισμα, σημαίνει τη σφραγίδα ή τον τύπο του σταυρού σε κάθε χριστιανό κατά την τελετή του βαπτίσματος και του χρίσματος.
- Το κερί καθώς είναι απαλό και ευλύγιστο, φανερώνει την υπακοή μας και την προθυμία μας προς μετάνοια ύστερα από οποιαδήποτε αμαρτία.
- Το κερί, προερχόμενο από ευωδιαστά άνθη εικονίζει τη χάρη του Αγίου Πνεύματος.
- Το κερί, ως παραγόμενο προϊόν πολλών και ποικίλων ανθών, σημαίνει την απονομή λατρείας στο Θεό από κάθε έναν χριστιανό.
- Το κερί, καθώς καίγεται από τη φωτιά εικονίζει την ανακαίνιση της φύσης μας διαμέσου του θείου πυρός.
- Το κερί, καθώς φωτίζεται από τη φωτιά και κατέχει αυτό το φως για αρκετό χρόνο, φανερώνει ότι και εμείς οφείλουμε πάντοτε να έχουμε μέσα μας την προς την αγάπη του Θεού φλόγα, έτσι ώστε να εκπέμπουμε αδιαλείπτως φως Άγιο, δηλαδή καλά έργα.
(Εκ του βιβλίου, Ορθόδοξος Χριστιανική Λειτουργική, 1883)