Κάθε μέρα για τις καθημερινές μας λειτουργίες πατάμε δεκάδες κουμπιά, αν και όπως μας έχει δείξει η Ιστορία, υπάρχουν κουμπιά και κουμπιά. Άλλα για να κλείνεις το πουκάμισο, άλλα να ανοιγεις ή να κλείνεις ηλεκτρικές συσκευές, άλλα για επιλέγεις όροφο στο ασανσέρ, άλλα για να ενεργοποιείς το κινητό σου και άλλα για να ισοπεδώνεις τον εχθρό. Σίγουρα, δεν είναι όλα ίδια.
Το κουμπί, γράφει ο Μάνος Στεφανίδης, πολύ πριν από το νόμισμα, είναι το μικρότερο, χρηστικό αποτύπωμα του ανθρώπινου πολιτισμού και το ελάχιστο έργο τέχνης που εμφανίστηκε ποτέ.
«Η Αλεξανδρινή λέξη κομβίον γίνεται δημοφιλέστατη στο βυζαντινό μεσαίωνα για να καταλήξει στην σύγχρονη εκδοχή της ”κουμπί”.
Πρόκειται για τον κόμβο δηλαδή εκείνον τον σύνδεσμο των ρούχων πού φτιάχνονταν συνήθως από τον κόμπο ενός σχοινιού. Κουμπιά από πέτρες, συνηθισμένες ή ημιπολύτιμες, από κοχύλια ακόμα και από ατόφιο χρυσάφι έχουν εντοπιστεί σε όλους σχεδόν τους αρχαίους πολιτισμούς του κόσμου.
Κουμπιά κατασκευασμένα από κοχύλι χρησιμοποιήθηκαν στον πολιτισμό της κοιλάδας του Ινδού για διακοσμητικούς σκοπούς γύρω το 2000 π.Χ.
Μερικά κουμπιά σκαλίστηκαν σε γεωμετρικά σχήματα και είχαν τρύπες μέσα τους έτσι ώστε να μπορούν να προσαρτηθούν σε ρούχα με νήμα.
Ο μελετητής του θέματος Ίαν Μακ Νίλ σε βιβλίο του το 1990 υποστηρίζει ότι «το κουμπί, στην πραγματικότητα, χρησιμοποιήθηκε αρχικά περισσότερο ως στολίδι παρά ως κούμπωμα, όπου το παλαιότερο γνωστό βρέθηκε σε κοιλάδα του Ινδού ποταμού. Είναι κατασκευασμένο από καμπύλο κέλυφος και ηλικίας περίπου 5000 ετών.
Ένα από τα ιδιαίτερα κουμπιά ήταν το κομβίο απελευθέρωσης βομβών του θρυλικού σήμερα βομβαρδιστικού Λάνκαστερ, ένα ταπεινό κουμπάκι από βακελίτη δηλαδή που θα ήταν το κερασάκι στην τούρτα των σφοδρών βρετανικών βομβαρδισμών του 1943, της χρονιάς-καμπής για την έκβαση του πολέμου.
Ο πόλεμος των κουμπιών, (La Guerre des boutons ή War of the Buttons) είναι μια γαλλική ταινία του 1962 σε σκηνοθεσία του Yves Robert. Ο συγκεκριμένος κλπ ”πόλεμος” των κουμπιών αφορά σε δύο αντίπαλες συμμορίες παιδιών των οποίων οι μάχες μετατρέπονται σταδιακά σε μια αποκαλυπτική για την κοινωνική της διάσταση, βία. Το παιχνίδι που μετατρέπεται σε σύγκρουση. Και η ηδονή δε οδύνη.
Συνήθεις, λαϊκές εκφράσειςόπως ”της βρήκε ή του βρήκε το κουμπί”, ”ρόμπα ξεκούμπωτη”, ”τα κουμπιά της Αλέξαινας”, ”παιδί – κουμπί” κλπ αποδεικνύουν τις συμπαραδηλώσεις που μπορεί να αποκτήσει από τη λέξη.
Κυρίως γιατί στην εποχή της εξειδικευμένης, super τεχνολογίας και των αυτοματισμών όλη μας η ζωή τελικά, η ευτυχία ή η δυστυχία μας, η ικανότητα που διαθέτουμε ή που χάνουμε για να επικοινωνήσουμε με τον διπλανό μας, μπορεί να εξαρτάται από ένα κουμπί. Ένα bouton, button, ένα πλήκτρο, ένα κομβίο.
Πρόκειται για το κουμπί που φοβόμαστε μην πατήσει οποιοσδήποτε παρανοϊκός δικτάτορας ή ο εκάστοτε πλανητάρχης για να καταστήσει την οικουμένη παρανάλωμα.
Κάποτε, το 1207, την εποχή της καθόδου των Φράγκων, την Ακροκόρινθο την διοικούσε ο Λέων Σγουρός. Φτάνοντας οι Φράγκοι στην Ακροκόρινθο, άρχισαν την πολιορκία της, η οποία κράτησε μέχρι το 1210. Οι κάτοικοι αντιστάθηκαν ηρωικά και υπέμειναν όλες τις αντιξοότητες και τις δύσκολες συνθήκες της πολιορκίας.
Η γυναίκα του Λέοντος Σγουρού ήταν κόρη του αυτοκράτορα Αλεξίου του Γ’ και ο λαός την έλεγε Αλέξαινα. Η Αλέξαινα για να βοηθήσει τον άντρα της, έκτισε με δικά της χρήματα μερικές πολεμίστρες, που ο λαός τις ονόμαζε ‘’κομβίες’’ από το γαλλικό ‘’κομπά’’ που σημαίνει αγώνας, μάχη. Οι Φράγκοι παρ’ όλες τις προσπάθειες δεν κατάφεραν να καταλάβουν το φρούριο ‘’γιατί οι κομβίες της Αλέξαινας άντεξαν’’, όπως έλεγε ο λαός, μόνο που στα μετέπειτα χρόνια οι ‘’κομβίες’’, έγιναν ‘’κουμπιά’’
Όμως με την ιστορία του κουμπιού ούτε έχουμε, ούτε επιτρέπεται να έχουμε τελειώσει.
Πώς όμως ξαφνικά αποφασίσαμε να παρασυρθούμε από την γιορτή της γυναίκας και τα «κομβία», και να τιμήσουμε όλες τις καθημερινές γυναίκες που μας περιβάλουν και αγαπάμε με μια καρφίτσα με κουμπί;
Αφήνουμε την φαντασία σας ελεύθερη και ο καθένας από σας να δώσει την δική του απάντηση.